O SAN XOÁN

Seica cada día é un traballo divino
cando o patrón canxa o seu ventre
na ponte cativiña do San Xoán.
Con dous de tripulación ten fama
de ceibar máis redes que ninguén
e aínda que a súa licenza é para rapes
se na pesca se lle enguedellan bois, luras ou langostas
son para el, ou para a muller do nachiño do bar ao que acode.

O seu barco é o máis cativo do porto
e cada noite a súa forma de elfo
atopa acougo na rede ensarillada dos norais
mentres os paseantes nocturnos do peirao
andan a procurar entre da flota
ao benxamín, buque insignia dos choios do mar ese día;
se O San Xoán volveu ao porto, todos os barcos están seguros.

As veces o patrón larga amarras
cando nin buques máis grandes nin anxos ousan facelo;
acredita na tecnoloxía, o seu radar é tan opíparo como o das naos maiores,
unha arma de montar nas vagas, o seu copiloto no mar.

A súa dona é una galega pelirroiba
con rizos rebeldes e crenchas perennes,
unha muller con curvas, con pel de louza que se doura ata semellar mel,
un risiño musical, e un sorriso que lle baila nos ollos;
os seus dentes sobresaen dun xeito feiticeiro
de maneira que nunca pecha de verdade a boca,
unha imperfección sedutora que acentúa a súa graza.
Ten alta a tensión sanguínea;
e é que non pode ser doado, coméntase, vivir co patrón .

Cando o tempo o permite, cose as redes
no porche da súa chabola
situada na curva que leva ao porto.
Gústalle que a visiten mentres traballa;
sabe as novas de toda a vila,
vodas, bautizos, e por quen dobraban as campás.
 

Nunca fai críticas, e afirma
que o mellor que podemos outorgar
é o beneficio da dúbida.
Mentres parola cía lentamente,
esticando lazadas e tecendo mallas que penduran dun cravo na parede
as súas mans unha mancha, tan lixeira que os ollos non a dan seguido
mais mentres fala ou canta non deixa caer un no
da filigrana do seu pescador.

A fin do día as mans dela comezan facerse lentas,
mentres fita derivando cara ao horizonte,
e mentres cose non deixa de espreitar ao San Xoán.
Cando se deixa ver a súa forma cativa, a muller repara no seu achegarse
 paseniño;
entón ao tempo que o patrón afasta a barriga da ponte,
deixa caer a áncora, amarra o barco,
e cos compañeiros descarga a pesca
e chimpa en terra as redes rachadas e agora sen uso,
ela vai onde o espello, suaviza os beizos salgados con bálsamo,
palmetea as meixelas, e cepilla os rizos rebeldes;
cando o home chega,
a dona axúdalle a cambiar as katiuskas e a roupa empapada,
cólgalle o sueste a seca, e fecha a porta da cabana,
e falando do día van para o bar de A Marina
onde ela bebe un refresco de mazá con gas
e el o Seagram´s Hundred Pipers
que adoitaba beber con Coca-Cola,
mais desde que o doutor dixo que ía vello,
e precisa coidar o corazón
e sabe que a Coca-Cola non é sana,
agora mestura auga co whisky.

E nos días en que o ceo devén negro,
sopran vendavais, e chuvias torrenciais veñen de súpeto,
como adoita acontecer nas augas costeiras galegas,
ou cando o seu patrón ten saído só,
ela senta á fiestra da cabana, os cordóns da rede no colo,
as mans quediñas, riso e sorriso ausentes,
con ollos pegados no mar,
agardando a volta do San Xoán.

  ..................

• © 2013 - Jane Danko
• © 2013 - Sociedad de Cultura Valle-Inclán - Colección Soláster